12 Eylül 1980 Darbesi: Türkiye’nin Demokrasi Tarihinde Kara Bir Gün

12 Eylül 1980 Darbesi, Türkiye’nin yakın tarihinde demokrasiyi kesintiye uğratan en önemli olaylardan biri olarak hafızalarda yerini koruyor. Türk Silahlı Kuvvetleri, Genelkurmay Başkanı Kenan Evren öncülüğünde yönetime el koyarak parlamentoyu feshetti, siyasi partileri kapattı ve ülkeyi yıllarca sürecek askerî yönetim altına aldı.

Darbenin Nedenleri

1970’li yılların sonunda Türkiye’de siyasi istikrarsızlık, ekonomik kriz ve sağ–sol çatışmaları nedeniyle her gün onlarca insan hayatını kaybediyordu. Artan şiddet olayları ve yönetim boşluğu, askeri müdahale için gerekçe gösterildi.

Sonuçları

TBMM feshedildi, anayasa askıya alındı.

Binlerce kişi gözaltına alındı, işkenceler ve yasaklar dönemi başladı.

50’den fazla kişi idam edildi.

1982 Anayasası hazırlandı ve halk oylamasıyla kabul edildi.

Toplumsal Etkiler

12 Eylül Darbesi, Türkiye’de siyasetin, basının, sendikaların ve sivil toplumun uzun yıllar baskı altında kalmasına neden oldu. Darbe döneminde alınan birçok karar, bugün hâlâ tartışılmaya devam ediyor.

Bugün 12 Eylül’ün Önemi

Her yıl 12 Eylül, Türkiye’nin demokrasi mücadelesinde unutulmaması gereken bir dönüm noktası olarak anılıyor. Darbe, yalnızca siyasal hayatı değil, aynı zamanda toplumsal hafızayı da derinden etkiledi.