Japon Deprem Uzmanı Moriwaki’den Kütahya’da Uyarı: “Yapı Denetimi ve Zemin İyileştirmesi Zorunlu Olmalı”

Kütahya Belediyesi ve Kütahya inşaat mühendisleri odasınnın daveti üzerine goDeprem dirençli kütahya konulu konferans için Kütahya’ya gelen ünlü Japon deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, Türkiye’nin deprem gerçeğine dikkat çekerek yapı denetimi, zemin iyileştirmesi ve deprem bilincinin artırılması konusunda önemli uyarılarda bulundu.

Moriwaki, 2001 yılında yürürlüğe giren 4708 sayılı Yapı Denetim Kanununun ilk etapta yalnızca 19 pilot ilde uygulanmaya başladığını hatırlatarak, o dönemde Amasya, Bartın, Burdur, Bingöl, Erzincan, Hakkâri, Isparta, Kırıkkale, Kastamonu, Kırşehir, Karabük, Kahramanmaraş, Manisa, Muğla, Muş, Osmaniye, Siirt, Şırnak ve Van gibi birinci derece deprem bölgesinde yer alan illerde binaların yapı denetim şirketlerince denetlenmediğini söyledi.

2011 yılı itibariyle tüm Türkiye’de yapı denetim sistemine geçildiğini belirten Moriwaki, “Ancak denetimin yalnızca kâğıt üzerinde kalmaması, malzeme kalitesinden zemin etütlerine kadar her aşamada titizlikle uygulanması gerekiyor” dedi.

Türkiye–Japonya Deprem Karnesi

Moriwaki, Türkiye ile Japonya’nın deprem istatistiklerini karşılaştırarak, Japonya’nın yüksek deprem riski taşımasına rağmen can kaybını azaltmada başarılı olduğunu vurguladı.

Kriter Türkiye Japonya

M 5.5 üzeri deprem sıralaması 6. 4.
M 5.5 üzeri deprem / km² 17. 6.
Depremde ölü sayısı 3. 7.
En büyük deprem yılı – –

Moriwaki, Japonya’da hastaneler, okullar, devlet binaları, konutlar ve müzeler gibi birçok yapıda sismik izolatör ve güçlendirme sistemlerinin yaygın olduğunu, Türkiye’de ise bu uygulamanın genellikle yalnızca hastanelerle sınırlı kaldığını söyledi.

Deprem Bilinci ve Hazırlık Kültürü

Moriwaki, deprem anında Yaşam Üçgeni yönteminin önemine değinerek, herkesin evinde su şişesi, toz maskesi, düdük ve deprem çantası bulundurması gerektiğini belirtti. Ayrıca:

Eğitim ve tatbikatların geliştirilmesi

Radyo sistemi ile afet iletişimi

Devlet, okul ve şirketler arasında işbirliği gibi adımların afet kayıplarını en aza indireceğini söyledi.

Kütahya İnşaat Sektöründe Öne Çıkan Sorunlar

Moriwaki, Kütahya özelinde ve Türkiye genelinde inşaat sektöründe yaşanan başlıca sorunları şöyle sıraladı:

1. Mevcut yapı stoğunun belirsizliği:

Sağlıklı bir envanter çalışması yapılmamış.

Google Street View üzerinden masa başında yapılan yetersiz analizlere güveniliyor.

2. Zayıf zemin ve yetersiz zemin iyileştirmesi:

Yeni imara açılan bölgelerde bile zemin kalitesi düşük.

Kazık çapı (40-45 cm) ve derinliği (10 m) makine kapasitesiyle sınırlı.

Çimento miktarı ve uygulama kalitesi denetlenmiyor.

3. Düşük kat yüksekliği (280 cm):

Kullanılabilir alan azalıyor.

Elektrik ve tesisat hatlarının kiriş içinden geçirilmesi ileride tadilatlarda risk oluşturuyor.

Yönetmelikte izin verilen 360 cm yüksekliğe çıkılması öneriliyor.

4. Yetersiz yangın dayanımlı dış cephe malzemesi:

Yanıcı EPS malzeme yaygın.

Yanmaz taş yünü kullanımının teşvik edilmesi gerekiyor.

“Deprem Gerçeğini Unutmayın”

Moriwaki, Türkiye’nin 21 milyonu aşan yapı stokunun %50’sinin kaçak olduğunu hatırlatarak, “Deprem yönetmelikleri yalnızca kâğıt üzerinde kalmamalı. Denetim, zemin etüdü, güçlendirme ve halkın bilinçlendirilmesi eş zamanlı yürütülmeli” dedi.